Vollaerts de familienaam van mijn oma Anna Maria Vollaerts uit Haarlem. Via wat omzwervingen ben ik in het bezit gekomen van document die in de familie circuleerde. Zelf ben ik ook opzoek gegaan naar meer gegevens.
In 1970 is er contact geweest met het stadsarchief van Turnhout
Jan Baptist Vollaers Geboren circa 1737 overleden 23 april 1807 in Turnhout getrouwd 03 mei 1764 in Oud Turnhout met Maria Helena Adri Pelckmans Geboren 15-juni 1737 in Turnhout overleden 18 februari 1799 in Turnhout Bij Jan Baptist staat bij zijn huwelijk dat hij van Roermond komt, waarschijnlijk heeft hij daar in het Staatse leger gediend en niet geboren. Kinderen
Anna Catharina 1765 – 1834 Elisabeth 1768 – Anna Barbara 1769 Jan Wilhelmus 1772 Jacobus 1773 – 1857 Anna Margaretha 1776 – 1792 *Augustinus Vollaerts 1779 – 1856 Anna Maria 1781 –
————————————————————–
Augustinus Vollaerts Geboren 1779 in Turnhout België overleden op 20 november 1856 in Amsterdam getrouwd 03 december 1817 in Amsterdam met Anna Elisabeth Thepe geboren 1789 in Amsterdam overleden 29 april 1820 in Amsterdam Anna was eerder getouwd geweest met Augustinus is winkelier woont in Amsterdam op de Prinsengracht 663 tot juli 1856.
Tot 1863 woonde er een Vollaerts op de Prinsengracht 663
Kinderen
*Jacobus Johannes Augustinus Josephus Maria 08-10-1818 / 19-06-1877
————————————————————–
tweede huwelijk 03 november 1820 met Antonia Andriessen geboren 1-5-1793 in Deventer kinderen Johannus Philippus Augustinus 24-07-1823 Gerardus Gijsbertus Johannes 22-01-1824 Zoeaaf Johannus Emanuel Joseph 20-01-1826 Petrus Ludovicus Augustinus 27-07-1831 Maria Catharina Antonia Paulina 02-07-1833 Anna Maria Engelina 02-10-1835 Johanna Maria Barbara 19-12-1836
————————————————————–
Jacobus Johannes Augustinus Josephus Maria geboren 08 oktober 1818 in Amsterdam overleden 19 juli 1877 in Amsterdam getrouwd 09 mei 1843 in Woerden met Petronella Maria Wilhelmus geboren 23 juni 1824 in Woerden overleden 10 september 1860 in woerden.
Jacobus was ten tijden van zijn huwelijk koopman en woonde in Woerden. Vanaf 1846 was hij Winkelier. Petronella kon bij haar huwelijk niet haar geboorte datum opgeven er staat; oud circa 19 jaren. Haar vader Gerrit Wilhelmus was Logementhouder in Woerden. Jacobus verhuisde na het overleiden van zijn vrouw van Woerden naar Amsterdam. Woonde van oktober tot november bij zijn vader op de Prinsengracht 663. was in november 1860 kantoorbediende en woonde in Amsterdam op de St Annestraat 388 tot juli 1861, juli 1861 Winkelier woonde op de Bethaniëstraat 135
trouwakte WoerdenHaarlemsch Dagblad 11-05-1843
Jacobus was winkelier in Woerden in de Havenstraat. Er zijn meerdere advertenties over producten die hij verkocht.
Kinderen
*Augustinus Martinus 14 maart 1844 / 1889 Martina Antonia Gerardina 08-08-1846 / 16-02-1848 Gerardus Martinus Antonius 16-08-1848 / Zoeaaf Antonia Ludovica Petronella 22-01-1853 / levenloos kind 14-02 -1855 Geertruida Wilhelmina Maria 07-03-1856 Paulina Maria Elisabeth 17-05-1858 / 01-12-1889
————————————————————–
Augustinus Martinus geboren 14 maart 1844 in Woerden overleden 18 februari 1889 in Haarlem getrouwd op 10 april 1872 in met Agnes Kloek geboren op 1 juni 1845 in Wulvenhorst overleden 25 januari 1914 in Vogelenzang
Agnes Kloek met haar jongste dochter Geertruida Wilhelmina Maria Vollaerts (getrouwd Groskamp) in Vogelenzang.
Agnes is geboren in Wulvenhorst huisje nr 5, haar vader was kastelein. Augustinus is in Woerden geboren in de Havenstraat. Is na de dood van zijn moeder met zijn vader, broer en zusters naar Amsterdam verhuist. Woonde in Beverwijk Zaandam Smedestraat 17 Haarlem Augustinus was in kantoorbediende in Zaandam
Agnes was voor haar huwelijk dienstbode in Gouda bij Peters op de Kattensingel 9 Het gezin woonde in Zaandam op de Spoorstraat 152
Spoorstraat 152, fotoarchief Zaanstad
Augustinus was ook actief in het Roomse leven en beklede daar een aantal functies.
Het gezin is op 13 maart 1885 naar Haarlem verhuist om daar een winkel te beginnen.Alleen het laatste kind is in Haarlem geboren.
Winkel Spaarnwouderstraat 29 Haarlemwinkel in Haarlem
Kinderen
Jacobus Johannes Tobias Maria 18-01-1873 -1933 Johannes Gerardus Franciscus 02-08-1874 – 1961 Petrus Antonius Augustinus 11-05-1876 – Atjeh 1905 *Augustinus Leonardus 24-11-1878 – 02-12-1949 Maria Geertruida Petronella 11-03-1880 -1893 Martinus Antonius 01-08-1882 – 11-08-1943 Geertruida Wilhelmina Maria 28-07-1884 – 19-12-1970 Cornelia Anna Maria 17-01-1887 – 07-01-1889
————————————————————–
Augustinus Leonardus Vollaerts geboren 24 maart 1878 in Haarlem, overleden 02 december 1949 getrouwd op 15 januari 1902 in Schoten (Haarlem) met Anna Maria Schouten geboren 23 november 1876 in Haarlem overleden 27-12-1946
Maria is geboren Nieuwekerkplein huis 219Haarlem August als schilder begonnen. Daarna bezoldigd vakbond bestuurder Ridder in de Orde van Oranje-Nassau
Kinderen
1915 Pa & Ma Vollaerts, grootste kinderen vlnr Marie, Agnes, Adriaan, Anny, Kleinste kinderen vlnr Truus, Rika, Tim, Nelly. Er zouden nog 2 geboren worden zie foto hieronder.
Adrianus Jacobus (Adriaan) 27-12-1902 / 27-12-1936 Agnes Hendrina Marina 08-02-1904 / ?? Maria Anthonia (Marie) 24-04-1906 / 13-08-1992 *Anna Maria (Annie) 13 juli 1907 / 16-maart 1970 Geertruida Wilhelmina Maria (Truus) 02-02-1909 / 16-02-1998 Jacoba Johanna Maria 17-06-1910 / 04-08-1911 Hendrina Maria (Riek) 02-09-1911 / 29-01-2000 Petronella Johanna Maria (Nelly) 07-11-1912 / 14-07-1918 Martinus Antonius Johannus (Tim) 27-12-1913 / 27-08-1992 Augustina Maria Anthonia (Gusta)19-12-1916 / 04-03-2004 Antonia Maria Johanna Petronella (Tonni) 02-03-1920 / ??
Sittard, Kinderen van klein naar groot, Tonni, Gusta, Tim, Nelly, Anny, Marie
————————————————————–
Vanaf hier gaat de lijn over in Wijsman
Anna Maria Vollaerts geboren op 13 juli 1907 in Haarlem overleden op 16 maart 1970 in Utrecht getrouwd op 05-06-1933 in Haarlem met AntoniusAlbertus Bernardus Wijsman geboren op 21 januari 1907 in Amsterdam overleden op 29 oktober 1992 in Utrecht
Anny was winkelbediende in Haarlem Ton was klerk bij Gent en Loos, Commies bij Nederlandse Spoorwegen Secretaris van de vakbond St. Rafael voor Spoorweg en tram personeel Reisleider naar Rome en Bozen Ridder in de Orde van Oranje-Nassau Ridder in de Orde van St. Silvester
Kinderen
Frederica Anna Geertruida Maria 24-01-1935 / 28-04-1917 * Adrianus Wilhelmus Johannes 27-12-1937 / 20-04-1998 Wilhelmina Francine Regina Maria 08-09-1943 /
Zowel Renée als Pieter hebben elk een Indonesisch bankbiljet van 1000 (Seribu) Rupiah welke verbonden is aan hun familiegeschiedenis in het voormalig Nederlands Indië. Op de biljetten staan Pattimura en Tjut Meutia afgebeeld. Dit zijn voor de Indonesiërs vrijheidsstrijders en helden van Indonesië. Voor Renée en Pieter zijn dit de verantwoordelijke voor de moord op familieleden van hun voorouders.
Pieter zijn voorouders waarvan een broer Johannus Rudolphus van den Berg met zijn gezin is om het leven is gebracht
17 mei 1817 werd Johannus Rudolphus van de Berg resident van Saparoea met zijn gezin om het leven gebracht.
Batavia onder Engels gezag
Wat vooraf ging: Na de bezetting van Nederland door de Fransen werd in 19 januari 1795 de Bataafse Republiek uitgeroepen. Dit betekende gelijk dat Indië ook onder Frans gezag kwam te staan. De vader van Johannes, Johannes Gerardus van den Berg, aangesteld als resident van de sultan van Jogjakarta en 1ste resident van Soerakarta. Keerde in 1806 zeer gefortuneerde terug in vader Nederland. Terug in Nederland neemt de vader van Johannes als Oranjegezinde met vier ander contact op met prins Willen Frederik van Oranje-Nassau, de latere koning Willem I, om met een geheim plan om met behulp van de Engelsen Java en Indië weer onder Nederlands gezag te plaatsen. Door tegenslagen, tegen gehouden door de Franse Douane, bedorven Duitse rijnwijn (gift van de prins, om bij te dragen in de kosten), opgebracht door de Engelse Marine, tegen werking door de Engelsen, met de koop van een Brik (zeilschip) onderhoudskosten, 40 koppige bemanning, liepen de kosten zo hoog op dat de vader van Johannus van de tocht afzag en zijn aandeel verkocht. Daar in tegen ging zijn schoonzoon Robbert Christiaan Nicolai d’Abo en dochter Anna Louise van den Berg wel mee. Wonderwel lukte het de delegatie om Java met behulp van de Engelsen weer onder Nederlands gezag te krijgen.
Door de loyaliteit van zijn vader werd Johannus Rudolphus van den Berg bij Koninklijk Besluit van 9 februari 1815 benoemd tot ambtenaar der derde klasse voor de dienst in Oost-Indië. Bij aankomst in Batavia 8 augustus 1816 werd het al gauw duidelijk dat hij promotie had gemaakt als resident van Saparoea waar hij op 15 maart 1817 aankwam.
Enkele dagen daarvoor was er een commissie op Saparoea geweest met de mededeling dan het 400 tellende Ambonezen Corps opgeheven zou worden ivm geld gebrek. Wat niet in goede aarde viel omdat hun broodwinning en aanzien wegviel. Bij het aantreden van Johannes trok hij de touwtjes behoorlijk aan. Onderwijs moest voortaan door de inlanders zelf verzorgt en betaald worden, wat voorheen dominees verzorgden. Straffen werden verkeerd gegeven. Hierdoor raakte de bevolking zo in onmin en beraamde een aanval op het gezag.
Fort Duurstede
Sergeant-majoor Thomas Matulesia nam de leiding en bestormde op 16 mei 1817 de resident Johannus Rudolphus van den Berg. Samen met zijn vrouw en kinderen vlucht Johannus het naastgelegen fort Duurstede binnen. De bewaking van 19 man was slecht bewapend en was geen partij voor de aanvallers. Rond 3 uur ’s middags viel het fort en werd iedereen de soldaten de regent Johannus Rudolphus van den Berg zijn vrouw Johanna Christina Umbgrove, zijn kinderen Johannes Gerardus en Johannes Rudolph werd vermoord.
Jean Lubbert van den Berg
Eén overlevende de oudste zoon Jean Lubbert van den Berg 5 jaar oud wist zich zwaar gewond te verstoppen in een holle boom waar hij later gevonden zou worden door Salomon Pattiwaël een oud bediende van de resident. Het kind werd in het oerwoud verstopt en later aan de Nederlandse terug gegeven. Jean Lubbert van den Berg voegde later bij zijn achternaam “van Saparoea” toe als nagedachtenis aan de enige overlevende van de aanval. Zijn memories schreef hij op DE TRAGEDIE OP HET EILAND SAPAROEA IN HET JAAR 1817 TIJDENS DEN OPSTAND IN DE MOLUKKEN
Sergeant-majoor Thomas Matulesia later bekend geworden onder de naam Pattimura Muda (Jonge Grootmoedige Bevelhebber), Pattimura en Kapitan Pattimura. Pattimura werd in 1973 door de Indonesische regering aangewezen tot nationale held. De inlanders werden verslagen en Pattimura werd op 12 november 1817 gevangen genomen. Op 16 december 1817 werd hij opgehangen.
Pieter is verwant via Tegelberg, d’Abo en van den Berg. Van zijn bet-bet-betovergrootmoeder Anna Louise van den Berg haar broer en gezin.
Renée haar voorouders waarvan een broer sergeant Petrus Antonius Augustinus Vollaerts is gesneuveld
Petrus Antonius Augustinus Vollaerts meld zich vrijwillig aan voor het Indisch Leger. Hij sneuvelt en dat heeft gevolgen voor de geschiedenis van Atjeh.
Peter, 19 jaar, meld zich vrijwillig in Haarlem bij het wervingskantoor op 21-08-1895. Voor 6 jaar als soldaat bij het Koloniale troepen zowel binnen en buiten Europa. Welke hij aangaat op 22-08-1895 met 300 gulden handgeld.
Op 22 augustus 1895 meld Peter zich in Harderwijk bij het werfdepot als vrijwilliger voor het koloniale troepen in Indië als soldaat voor een periode van 6 jaar. Na een korte opleiding van anderhalf maand in de basis training gaat Peter op 5 oktober 1985 met de trein naar Amsterdam om daar naar de Oost te vertrekken.
SS Prins Hendrik. 11 november 1895 in Batavia aangekomen
Na zijn 6 contactjaren blijft Peter in Dienst en wordt aangesteld als Sergeant voor 1 jaar en 2 jaar.
22 Augustus 1903 geëngageerd voor een jaar als Sergeant en op 22 september 1904 voor 2 jaar
Welke gevechtshandeling heeft uitgevoerd wordt in zijn stamboek vreemd genoeg niks geschreven. Het kan zijn dat hij andere taken had. Of dat zijn patrouilles niet vermeld werden. In ieder geval is zijn laatste handeling waar hij bij is gesneuveld wel beschreven in het boek Atjeh van H.C. Zengraaf zie hieronder.
Dit drama ontwikkelde zich aldus: Den 26sten Januari 1905 bivakkeerde eene patrouille onder sergeant Vollaerts, met 16 bajonetten, in de meunasa van Meurandeh Paja, oostelijk van Lho Soekon. De troep had alle veiligheidsmaatregelen verwaarloosd; men liet een aantal gewapende Atjehers die voorgaven, vruchten en kippen te willen verkoopen, binnen den pagger; een paar hunner mochten zelfs de trap beklimmen naar boven, waar de commandant een boek lag te lezen. Plotseling werd door een Atjeher het signaal gegeven voor den overval; de geheele troep werd met het blanke wapen afgemaakt, de sergeant was de eerste. Van de 17 militairen werden er 16 gedood, slechts I Inlandsch fuselier wist te ontsnappen en vluchtte door de kampong.
Swart joeg met eene patrouille in den gemeensten marsch naar Meurandeh Paja, en hij vond er de 16 lijken, afschuwelijk toegetakeld; het lijk van den sergeant lag boven in de meunasa, het boek naast zich. De meeste dooden hadden den traditioneelen kap in den hals bij den linkerschouder, de „coup de maitre” van den Atjeher als hij ongehinderd de klewang kan zwaaien. Hij kan niet schermen zooals de marechaussee, doch in dien eenen klap, die bij mannen van wapenen bekend is als „houw bovenop”, is hij een meester, en hij brengt hem toe met zooveel elan dat het wapen langs de linkerzijde van den hals tot diep in de borstholte doordringt en de getroffene meestal in een minuut of tien doodbloedt. De marechaussee doet met de klewang heel wat meer dan de enkele ,,houw bovenop”
Massagraf van Petrus Antonius Augustinus Vollaerts
Zoo vond Swart de 16 lijken, en hij liet ze begraven in een massagraf; daarna begon onmiddellijk het onderzoek naar de aanleggers van den overval. Allerlei verklaringen wezen in de richting van den oeleebalang tjoet van Boeah die het plan zou hebben opgemaakt, doch ook T. Tjhi Toenong werd als aanlegger genoemd. De hemel mag weten wat er juist was is verklaringen van menschen die onder den druk konden staan van iemand die graag zag dat T. Tjhi Toenong uit de streek verdween: diens halfbroer de oeleebalang van Keureutoe.
T. Tjhi Toenong werd opgepakt en terecht gesteld. De dag voor zijn executie bezocht zijn vrouw Tjoet Nja Meuthia en zijn 5 jarig zoontje hem. Hij droeg aan zijn vrouw op om na zijn dood te trouwen en met Pang Nanggru en de strijd voort te zetten. Er volgde 5 jaar een heftige strijd waar nog eens duizenden doden vielen. Ze vluchtte de jungle in. Daar werd ze uiteindelijk na een klopjacht overmeestert en dood geschoten.
Renée is verwant via Wijsman, Vollaerts Van haar betovergrootvader Augustinus Leonardus Vollaerts zijn broer.
Peter is een oom van mijn oma Anna Vollaerts, een broer van mij overgrootvader Augustinus Leonardus Vollaerts.
H.C. Zengraaff schreef in zijn boek Atjeh over Peter Vollaerts
Petrus Antonius Augustinus Vollaerts meld zich vrijwillig aan voor het Indisch Leger. Hij sneuvelt en dat heeft gevolgen voor de geschiedenis van Atjeh.
Petrus Antonius Augustinus (Peter) Vollaerts wordt op 11-05-1876 geboren in Zaandam. Zoon van Augustinus Martinus Vollaerts 1844-1889 en Agnes Kloek 1846-1914. Het gezin verhuist vanuit Zaandam naar Haarlem waar zijn vader een winkel in chocolade had.
Haarlems Advertentieblad 25 november 1885
Na het overlijden van de vader van Peter, 13 jaar, in 1889 heeft zijn moeder winkels in Haarlem onder de naam Wed. A.M. Vollaerts in Witgoed. Dit is in ondergoed en witte kleding voor de tropen met koloniale waar. Op de foto onder het pand Spaanwouderstraat 29 op de hoek met de Burgwal en de korte brug.
Beeldarchief NH Spaanwouderstraat 29
Agnes Kloek de moeder van Peter heeft naar het overlijden van haar man verschillende winkels in Haarlem. Nu is er nog steeds een schoenenwinkel in Haarlem SUHZ by Vollaerts op de Grote Houtstraat 31. Als Peter wordt opgeroepen voor de loting van dienstplicht staat er bij zijn beroep bakker. Ook bij zijn moeder Agnes staat in de adressengids van 1897 het beroep van broodverkoopster. Het kan goed zijn dat Peter zijn broden door zijn moeder liet verkopen.
Zijn voorbeeld
Peter groeide op in de Spoorstraat 152 in Zaandam. Op 15 jarige leeftijd komt bij hun in huis een oom wonen. Gerardus Martinus Antonius Vollaerts een jongere broer van zijn vader. Gerardus heeft als Zoeaaf, dit is een militair van de Paus Pius IX in Rome, vrijwillig gediend om de Pauselijke staat en het Vaticaan te verdedigen tegen Garibaldi welke heel Italië wilde verenigen. De paus werd verslagen en de Zoaafen werden naar hun thuislanden gestuurd. Gerardus ,sergeant, aangekomen in Nederland gaat het Oost-Indische leger in en schopt het tot Sergeant-Majoor bij het derde veld artillerie. In 1883 komt oom Gerardus van de koloniale kazerne in Harderwijk naar Zaandam. Peter zal wel geïnspireerd zijn door verhalen van zijn oom om zich aan te melden voor het KNIL.
In winkel van zijn zijn moeder komt Peter in aanraking met koloniale waar thee, koffie en specerijen. In de stad met posters en in kranten werd er geadverteerd om je aan te melden als militair. Peter, 19 jaar, meld zich vrijwillig in Haarlem bij het wervingskantoor op 21-08-1895. Voor 6 jaar als soldaat bij het Koloniale troepen zowel binnen en buiten Europa. Welke hij aangaat op 22-08-1895 met 300 gulden handgeld.
Peter zijn Loting voor de dienstplicht op 10-12-1895. Hij is absent bij de loting. Hij had zich al aangemeld op 22-08-1895
Volgens de Nederlandse wet mochten er geen dienstplichtige naar Indië gestuurd worden. Militairen werden apart geworven. Gelokt met handgeld en een goed pensioen melden hier veel Nederlanders en Europeanen zich vrijwillig aan. De verliezen waren zelfs groot door gevechtshandelingen maar nog meer door tropische ziekte dat er zelfs Afrikanen uit Elmina Ghana werden geronseld.
Koloniaal werfdepot in Harderwijk
Op 22 augustus 1895 meld Peter zich in Harderwijk bij het werfdepot als vrijwilliger voor het koloniale troepen in Indië als soldaat voor een periode van 6 jaar. Na een korte opleiding van anderhalf maand in de basis training gaat Peter op 5 oktober 1985 met de trein naar Amsterdam om daar naar de Oost te vertrekken.
Gemeentemuseum Harderwijk, per trein naar Amsterdam
SS Prins Hendrik staat genoteerd boven aan de bladzijde in het stamboek Koloniaal WerfdepotVertrokken uit Amsterdam 5 october 1895 aangekomen in Batavia 11 november 1895
Na dat Peter in Batavia is aangekomen op 11 november 1895 wordt er in zijn stamboek geschreven; 24 April 1896 ter inlijving bij de militie. Wat vreemd hieraan is dat hij 5 maanden na zijn aankomst pas bij het leger komt. Het zou kunnen zijn dat hij ziek is geworden op zee en pas na zijn herstel in dienst komt. Na zijn 6 contactjaren blijft Peter in Dienst en wordt aangesteld als Sergeant voor 1 jaar en 2 jaar.
22 Augustus 1903 geëngageerd voor een jaar als Sergeant en op 22 september 1904 voor 2 jaar
Welke gevechtshandeling heeft uitgevoerd wordt in zijn stamboek vreemd genoeg niks geschreven. Het kan zijn dat hij andere taken had. Of dat zijn patrouilles niet vermeld werden. In ieder geval is zijn laatste handeling waar hij bij is gesneuveld wel beschreven in het boek Atjeh van H.C. Zengraaf. In de jaren voorafgaande voerde onder leiding van overste van Daalen een terreur bewind uit. Wat inhield dat welk dorp zich verzette uit weg geruimd werd en wie zich onderwierp hiervoor beloond werd. Hierbij zijn duizenden doden gevallen onder de Atjese bevolking. ook opereerde er kleine legergroepjes die gewapend met marchetti het oerwoud introkken om guerrillastrijders op te sporen en uit te schakelen.
Nederlandse sergeant met zijn inlandse soldaten
Sergeant Gesneuveld 26 Januari 1905 Meurandeh Paja Atjeh
Na de harde acties van van Daalen werd het relatief rustig in Atjeh. Ook in het gebied waar Peter gelegerd was. Oostelijk van Lho Soekon het tegenwoordige Lhokseumawe. Het gebied viel onder de Sultan T. Thji Toenong welke zich 2 jaar eerder had onderworpen aan de Nederlanders. Toch nam de onrust weer toe, zijn halfbroer T. Tjhi Bentara mengde zich weer in de strijd. Hij leefde in onmin met zijn halfbroer dit kan ook oorzaak zijn geweest van de onrust. Peter Vollaerts gelegen in Meurandeh Paja in een pagger samen met 16 inlandse bajonetten. Een pagger is een omheining van een aardewal met daarbovenop een afscheiding van bamboe. Op de 26 ste januari 1905 was het rustig wat als volgt werd omschreven;
Dit drama ontwikkelde zich aldus: Den 26sten Januari 1905 bivakkeerde eene patrouille onder sergeant Vollaerts, met 16 bajonetten, in de meunasa van Meurandeh Paja, oostelijk van Lho Soekon. De troep had alle veiligheidsmaatregelen verwaarloosd; men liet een aantal gewapende Atjehers die voorgaven, vruchten en kippen te willen verkoopen, binnen den pagger; een paar hunner mochten zelfs de trap beklimmen naar boven, waar de commandant een boek lag te lezen. Plotseling werd door een Atjeher het signaal gegeven voor den overval; de geheele troep werd met het blanke wapen afgemaakt, de sergeant was de eerste. Van de 17 militairen werden er 16 gedood, slechts I Inlandsch fuselier wist te ontsnappen en vluchtte door de kampong.
foto van een pagger. Deze na een aanval door van Daalen onderaan enkele slachtoffers.
Het bericht werd lopend overgebracht aan kolonel Swart commandant te Lho Seumawe.
Swart joeg met eene patrouille in den gemeensten marsch naar Meurandeh Paja, en hij vond er de 16 lijken, afschuwelijk toegetakeld; het lijk van den sergeant lag boven in de meunasa, het boek naast zich. De meeste dooden hadden den traditioneelen kap in den hals bij den linkerschouder, de „coup de maitre” van den Atjeher als hij ongehinderd de klewang kan zwaaien. Hij kan niet schermen zooals de marechaussee, doch in dien eenen klap, die bij mannen van wapenen bekend is als „houw bovenop”, is hij een meester, en hij brengt hem toe met zooveel elan dat het wapen langs de linkerzijde van den hals tot diep in de borstholte doordringt en de getroffene meestal in een minuut of tien doodbloedt. De marechaussee doet met de klewang heel wat meer dan de enkele ,,houw bovenop”
Het massagraf waar Peter Vollaerts is begraven.
Zoo vond Swart de 16 lijken, en hij liet ze begraven in een massagraf; daarna begon onmiddellijk het onderzoek naar de aanleggers van den overval. Allerlei verklaringen wezen in de richting van den oeleebalang tjoet van Boeah die het plan zou hebben opgemaakt, doch ook T. Tjhi Toenong werd als aanlegger genoemd. De hemel mag weten wat er juist was is verklaringen van menschen die onder den druk konden staan van iemand die graag zag dat T. Tjhi Toenong uit de streek verdween: diens halfbroer de oeleebalang van Keureutoe.
In het stamboek waar alle gegevens worden vermeld zie het volgende staan; 2/2-’05 Telegram Gouveneur van Atjeh 7/2-’05 Burgemeester Haarlem bericht dat aan de familie is kennis gegeven van het sneuvelen 29/3-’05 De moeder informeert naar de nalatenschap 25/5-’05 Moeder vraagt kopie van stamboek 19/8-’05 zendt kopie stamboek naar de moeder gezonden 24/10-’05 Opgave nalatenschap, Heeft f 23.03 en pup (?) nagelaten 12/1-’06 f 23.03 en pup aan rechthebbende uitgekeerd
gegeven uit Peter zijn stamboek. Adres van zijn moeder (in rood) veranderd van Spaanwouderstraat 29 naar Anegang 23, dit is het adres van zijn broer.
Er is voor Peter een monument opgericht in Atjeh. Ook in de kranten verscheen er een bericht over de aanval op het bivak. hierin is te lezen dat een vertrouwd kamponghoofd heeft aangevallen. De gevolgen hiervan houden de gemoederen tot op de dag vandaag in Atjeh bezig.
Als Sergeant Peter Vollaerts wel alert geweest was….
Als Sergeant Peter Vollaerts wel alert geweest was en al de veilheidsmaatregelen had uitgevoerd was kans heel groot dat hij de aanval van de Atjees had afgeslagen en vergeldingen waren dan uitgebleven. Maar nu werd er werd er een verantwoordelijke gezocht en die werd gevonden in de sultan T. Thji Toenong met alle gevolgen van dien. …… was de geschiedenis wellicht anders gelopen.
Luitenant van Vuuren
Hoe dan ook, het onderzoek toonde aan dat T. Tjhi Toenong in den opzet eene rol had gespeeld, en men besloot hem te arresteeren. Swart liet dit op voorzichtige wijze doen door luit. Van Vuuren (den huidigen professor) toen de Teukoe op 5 Maart 1905 voor gewone zaken te Lho Seumawe kwam. Er waren in het bivak wat soldaten verdekt opgesteld, en toen T. Tjhi Toenong binnenkwam verzocht Van Vuuren hem, klewang en rentjong af te geven. Hij schrok, doch begreep dat verzet onmogelijk was en gaf zijn wapens over, waarna hij in een arrestantenkamers bleef opgesloten zoolang het onderzoek duurde. Dit werd gehouden door luit. Van Vuuren die vrij goed Atjehsch sprak, en het toonde de schuld van den Teukoe aan. Hij werd ter dood veroordeeld, en dit moest natuurlijk de strop zijn, doch Van Daalen, destijds gouverneur, vond het niet behoorlijk dat een Atjeher die altijd een kranig vechter en aanvoerder was geweest, zou worden opgehangen. Hij had recht op een waardiger dood, en Van Daalen veranderde het vonnis in doodstraf door den kogel.
De dag voor zijn executie bezocht zijn vrouw Tjoet Nja Meuthia en zijn 5 jarig zoontje hem. Hij droeg aan zijn vrouw op om na zijn dood te trouwen en met Pang Nanggru en de strijd voort te zetten. Er volgde 5 jaar een heftige strijd waar nog eens duizenden doden vielen. Ze vluchtte de jungle in. Daar werd ze uiteindelijk na een klopjacht overmeestert en dood geschoten. De zoon Teuku Radja Sabi ook wel het Adelaarsjong genoemd en de troonopvolger van zijn vader T. Tjhi Toenong bleef met behulp van volgelingen uit handen van de Nederlanders. In 1919 gaf hij zich op 14 jarige leeftijd over. In 1945-1946 de Merdeka komt het aderlaarsjong Teuku Radja Sabi om het leven. Een groep vrijheidsstrijders weet niet precies wie hij is en verdenkt hem collaboratie en vermoorde hem. Als ze geweten handen dat hij zijn ouders en grootouders in Atjeh tegen de Nederlanders vochten was het anders afgelopen.
In 1975 een artikel van J.H.J Brendgen die het vervolg van het Adelaarsjong opschrijftHij refereert ook aan de overval op 26 januari 1905 waarbij Peter Vollaerts sneuvelde.
Tjoet Nja Meuthia de vrouw van T. Tjhi Toenong welke de strijd oppakte na de dood van haar man Is Atjeh een verzetsheldin. Na de soevereiniteitsoverdracht in 1949 werd in Jakarta het Generaal van Heutzplein omgedoopt in Taman Cut Meutia. In 1964 is Meutia verheven tot Pahlawan Nasional (Nationale Heldin) van Indonesië.
In 1969 kreeg Tjoet Nja Meuthia kreeg haar eigen postzegel van 15 roepia. Het is portret van haar waar zij met opgestoken haar wordt afgebeeld. In 2016 kwam er een bankbiljet van 1000 roepia met haar afbeelding in omloop. De discussie brak gelijk los of zij als Atjeese moslim hier niet met hoofddoek afgebeeld moet worden.
Petrus Antonius Augustinus Vollaerts de oom van mijn oma zijn handelen en sneuvelen heeft meer om het lijf gehad dat iedereen had kunnen vermoeden. In de familie werd verteld dat hij een uiltje lag te knappen en toe overvallen werd.
Martinus Antonius Johannus Vollaerts Oom Tim geb 27-12-1913 Oom Tim een jonge jongere broer van mijn oma Anna Maria. Mijn vader en tantes vertelde altijd over oom Tim iemand die tot hun verbeelding sprak. Dat Tim het avontuur zocht om naar Engeland te vertrekken is niet helemaal vreemd dit kwam meer voor in de Vollaerts familie. Een oom Petrus Antonius Augustinus Vollaerts meld zich aan bij het Indisch leger en sneuveld in 1905 in Atjeh. Een broer van zijn grootvader Gerardus Martinus Antonius Vollaerts en een jonge halfbroer van zijn overgrootvader Gerardus Gijsbertus JohannesVollaerts hebben gediend als Zoeaaf onder Paus Pius IX. Zij hebben oorlog 1859-1870 gevoerd om het Vaticaan verdedigd tegen een verenigd Italië, waarbij de kerk zijn invloed zou verliezen in zijn gebieden.
3 mei 1968
Tim is vertrokken uit Nederland op 22-03-1942 om via België, Frankrijk, Spanje en Gibraltar in Engeland aan te komen. In het interview in de Oprechte Haarlemsche Courant verteld hij alleen reisde onder een valse Iers-Engelse naam Tom Sheridan uit Manchester dit om zijn kansen te vergroten. Hij verbleef enige tijd in het buitenverblijf van een Franse Vichy kolonel. Bij de tocht door de Pyreneeën kreeg hij hulp van passeurs om heb door de bergen te leiden. In Spanje werd Tim opgepakt en gevangen gezet in het concentratiekamp Campo de Concentración de Miranda de Ebro
Na 6 maanden van Engelse diplomatieke onderhandelingen is Tim in een grote groep gevangen vrij gekomen en heeft zijn weg via Gibraltar Engeland kunnen bereiken.
Bij aankomst werd Tim ondervraagd door de Kolonel Pinto van The Netherlands Intelligence Service. Hieronder het verslag
Verslag van zijn verhoor door de Nederlandse geheime dienst
De anekdote over de ontmoeting van, oom Tim, Martin Vollaerts met Koningin Wilhelmina welke Engelandvaarder ontmoeten voor een kopje thee gaat als volgt;
W: “u komt uit Nederland vertelt U daar eens over” M: “ik ben weggegaan omdat ik zoveel zusters heb” W: “U kunt doorlopen”
1940 Oom Tim met Riek en Adriaan Wijsman, Gijsbrecht van Amstelstraat Haarlem1945 Martin Vollaerts als militair weer terug in Nederland